موتور ایکس یو پی اس ای (PSA XU) که به عنوان موتور پژو ۴۰۵ GLX نیز استفاده می شود خانوادهای از موتورهای درون سوز است که در خودروهای سیتروئن و پژو استفاده میشود. سری ایکسیو در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی، موتور استفاده شده در بیشتر خودروهای اندازه متوسط پژو-سیتروئن بود. یکی از قابل توجه ترین موتورهای این خانواده، ایکس یو ۷ است که در دامنه گستردهای از خودروهای تولید ایران استفاده شده است، از جمله: پژو ۴۰۵ ، پژو پارس، سمند، سورن و زانتیا.
تاریخچه موتور XU7
موتور انژکتوری XU7jpk با کد L6A برای اولین بار بر روی پژو پارس عرضه شد و دارای بیشینه توان ۷۰ کیلووات (معادل ۹۷ اسب بخار) و گشتاور ۱۴۸ نیوتن متر در دور ۲۸۰۰ بود. سپس نمونه بهبود یافته L6A یعنی موتور Xu7jpL3 با کد LFZ دارای بیشینه توان ۷۴ کیلووات (۱۰۱ اسب بخار) و بیشینه گشتاور ۱۵۳ نیوتن متر در دور ۳۰۰۰ بر روی پژو پارس سال، سمند الایکس و ۴۰۵ نصب شد. همچنین موتور XU7jp4L4 با کد LFY با بیشینه توان ۸۴ کیلووات (۱۱۰ اسب بخار) و بیشینه گشتاور ۱۵۵ نیوتن متر در دور ۴۲۵۰ بر روی پژو پارس ئیالایکس، سمند سریر و سیتروئن زانتیا ۱.۸ نصب شد.
ضعیفترین موتور این خانواده، «XU5-1C» بود که ۱.۶ لیتر حجم داشت و دارای توان ۷۹ اسببخاری بود. قدرتمندترین موتور این سری، «XU8 T Evo 2» بود که با ۱.۸ لیتر، میتوانست قدرت بیشینه ۵۹۲ اسببخاری تولید کند.
موتورهای خانواده ایکسیو از ایکسیو۵ تا ایکسیو۹ دارای بوش تر به همراه بلوک آلومینیمی و موتور ایکسیو۱۰ دارای بلوک چدنی است. همه این موتورها به صورت مایل و با شیب ۳۰ درجه بر روی خودروهای متوسط پژو و سیتروئن قابل نصب هستند.
این موتور که در چند کد مختلف تولید می شود یک موتور ۴ سیلندر به حجم دقیق ۱۷۶۱ سی سی است که با سیستم انژکتور سوخت می تواند در حالت پایه قدرتی معادل ۹۷ اسب بخار و گشتاور ۱۴۸ نیوتن متری را در دور ۲۸۰۰ دور بر دقیقه ارائه کند. اما نمونه های بهبودیافته آن با کدهای پسوند دیگری هم تولید می شوند که کد LFZ توانایی تولید ۱۰۱ اسب بخار و گشتاور ۱۵۳ نیوتن متر در دور ۳۰۰۰ دور بر دقیقه را دارد. این موتور را می توانیم در «سمند LX پارس سال» و «پژو ۴۰۵» بیابیم.
همچنین کد دیگر، یعنی LFY که توانایی تولید ۱۱۰ اسب بخار قدرت و گشتاور ۱۵۵ نیوتن متر در دور ۴۲۵۰ دور بر دقیقه را دارد، تولید شد که بر روی «پارس ELX» و «سمند سریر» و «زانتیا» ۱.۸ یافت می شود. به دلیل تعدد همین یک نمونه موتور نیز بعضاً افسانه هایی همچون «پژو با پژو فرق دارد» را از بیش تر دلالان بازار می شنویم که تنها سعی در سوءاستفاده از ناآگاهی خریدار دارند.
موتور EF7 یا XU7 ؟
موتور ملی هم مثل خودرو ملی در زمان رونمایی سر و صدای زیادی به پا کرد، موتور EF7 که با همکاری دوجانبه شرکت آلمانی F.E.V و ایرانخودرو طراحی شده، تفاوتهای زیادی با موتور XU7 دارد.
اگر بخواهیم مقایسهای بین این موتور و پیشرانهی معمولی و قدیمی سمند داشته باشیم در نگاه اول برتری همه جانبه با EF7 میباشد. موتور ۱۶۴۵ سیسی ۱۶ سوپاپ با ۱۱۴ اسببخار قدرت و ۱۵۵ نیوتنمتر گشتاور و طراحی سازگار با سوخت سی ان جی که به ایرانخودرو امکان تولید خودروی دوگانهسوز مطمئنتر را میدهد همه و همه نشان از روند رو به رشد این انجین نسبت به موتور ۱۷۶۱ سی سی ۱۰۰ اسب بخاری XU7 دارند.
ضمناً برتریهای این موتور بیشتر بر روی خودروهای دوگانه در حالت گازسوز خود را نمایان میکند چرا که یکی از اهداف طراحی آن هم سازگاری با همین ویژگی بوده است. به عنوان مثال موتور XU7 در حالت گازسوز با کاهش ۲۰ درصدی نسبت به حالت بنزینی قدرتش به ۸۰ اسب کاهش میابد اما در نوع EF7 تنها با ۱۰ درصد کاهش مواجه شده و میتواند ۱۰۳ اسب از ۱۱۴ تا را محفوظ نگه دارد.
اما این یک روی سکه بود و در طرف دیگر نکات منفی هم وجود دارد. مثلاً برخی معتقدند تعداد موتورهای EF7 که دچار خرابی شدهاند (بخصوص در یک دورهی زمانی خاص از تولید) نسبت به XU7 بیشتر بودهاند (هرچند برخی دیگر به شدت بر کیفیت آن تاکید دارند) و در صورت خرابی هم اگر تعمیرات شامل گارانتی نشود هزینهها گرانتر از موتور قدیمی خواهد بود.
یک نکته دیگر اینکه حداکثر گشتاور EF7 در خودرو بنزینی تقریباً تفاوتی با XU7 ندارد (فقط ۲ نیوتنمتر بالاتر است) ولی این گشتاور در دور موتور ۵۰۰۰ بدست آمده که در مقایسه با موتور XU7 که حداکثر گشتاورش در دور ۳۰۰۰ است چندان رضایت بخش نیست و به نظر میآید برای استفاده از حداکثر گشتاور EF7 میبایست موتور را در دورهای بالاتر نگه داریم. همچنین برای رسیدن به حداکثر قدرت (که البته ۱۴ اسب بیشتر است) نیز باید تا دور موتور ۶۵۰۰ بر پدال گاز فشرد که ۵۰۰ دور بالاتر از موتور XU7 است.
شاید بخوانید: بررسی مزایا و معایب موتور XU7 پلاس (xu7p)
البته این اعداد و ارقام کمی کلی است اما در هر صورت نتیجهی کار با موتور EF7 طبق ادعای سازنده شتابی ۱۲ ثانیهای و حداکثر سرعت ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت بوده که هر دو عدد نسبت به موتور پژو ۴۰۵ XU7 بهبود یافتهاند.
ضمناً تکنولوژیهای جدیدتر این موتور از قبیل ۸ سوپاپ بیشتر با سیستم زمانبندی متغیر سوپاپ (CVVT) و … علاوه بر افزایش قدرت، در کاهش مصرف سوخت هم تاثیر داشته و در نتیجه EF7 به ازای هر صد کیومتر در سیکل ترکیبی ۷.۸ لیتر سوخت احتیاج دارد که این رقم حدود ۰.۷ لیتر از سمند XU7 کمتر میباشد.
نوع موتور | XU7JP/L3 | |
حجم موتور (cc) | ۱۷۶۱ | |
حداکثر توان موتور (hp) | ۱۰۰ اسب بخار در ۶۰۰۰ دور در دقیقه | |
حداکثر گشتاور (Nm) | ۱۵۳ نیوتن متر در ۳۰۰۰ دور در دقیقه | |
نسبت تراکم | ۹.۳ | |
تعداد سوپاپ | ۸ | |
نوع سوخت سازگار | بنزین بدون سرب با اکتان ۸۷ و ۹۵ | |
سیستم انژکتوری | پاشش چند نقطه ای | |
حداکثر سرعت (km/h) | ۱۹۰ | |
شتاب صفر تا ۱۰۰ (ثانیه) | ۱۱ | |
مصرف سوخت داخل شهر (Lit/100 km) | ۱۲.۸ | |
مصرف سوخت خارج شهر (Lit/100 km) | ۶.۸ | |
مصرف سوخت ترکیبی (Lit/100 km) | ۹ |
منبع: ویکی پدیا و خودروبانک