در خودروهای بنزینی، بدون جرقه، احتراق سوخت در محفظه احتراق امکان پذیر نیست و شمع ها برای سال‌ها به عنوان یکی از اجزای حیاتی موتور احتراق داخلی شناخته شده‌اند. در این مطلب ۶ نشانه خرابی شمع خودرو را بررسی میکنیم.
شمع‌ها برای ایجاد جرقه، سیگنال الکتریکی از سیم پیچ احتراق را در زمان مشخص به داخل محفظه احتراق منتقل می‌کنند که با این کار مخلوط هوا و سوخت را در داخل این محفظه به آتش می‌کشانند. هر خودرو نیاز به نوع خاصی از شمع دارد.
شمع‌های با کیفیت، سوخت را به طور موثری می‌سوزانند، در حالی که شمع‌های خراب می‌توانند باعث شوند که موتور به هیچ وجه روشن نشود.
شمع‌ها، مانند روغن موتور، فیلترهای سوخت و هوا، برای بهترین کارکرد و دوام بالاتر به سرویس و نگهداری نیاز دارند. البته، زمان موردنیاز برای سرویس و تعویض شمع‌ها بسته به نوع و شیوه استفاده از وسیله نقلیه متفاوت است.
همچنین لازم به ذکر است که سر شمع از یک بخش چینی سفید تشکیل شده است. تغییر رنگ یا شکل این بخش از ارزش بالایی برخوردار است، زیرا هرگونه مشکل احتمالی از طریق سر شمع قابل شناسایی است. به عنوان مثال می‌توان گفت که نصب نادرست و برخورد ضربه، دلیل ترک خوردن سر شمع خودرو است.
شاید بخوانید: انواع شمع خودرو
۶ نشانه خرابی شمع خودرو
شرایطی وجود دارد که ممکن است شمع فرسوده شده یا نشانه هایی از خرابی در آن بروز کند. در ادامه ۶ نشانه مرسوم شمع های خراب یا شمع هایی که رسوب گرفته اند و باید توسط مکانیک در اسرع وقت تعویض شوند، آورده شده است:
۱. کاهش شتاب
یکی از شایع ترین علل شتاب ضعیف در بیشتر خودروها، مشکل در سیستم جرقه زنی است. در موتورهای مدرن، سنسورهای متعددی وجود دارند که به رایانه داخلی و سیستم احتراق می‌گویند که چه زمانی باید پالس‌های الکتریکی را برای جرقه زدن شمع ارسال کنند.
با این حال، در برخی موارد، مشکل به سادگی به یک شمع فرسوده برمی‌گردد. شمع‌ها از موادی تشکیل شده‌اند که جرقه‌ای را تولید می‌کنند تا مخلوط هوا و سوخت را مشتعل کنند، اما بعد از مدتی، مقاومت درونی شمع افزایش می‌یابد و کارایی آن کاهش می‌یابد که می‌تواند به طور قابل توجهی شتاب خودرو را کاهش دهد.
اگر متوجه شدید که خودروی شما کند کار می‌کند یا به سرعت قبل شتاب نمی‌گیرد، علت آن ممکن است یک شمع معیوب باشد که باید تعویض شود.
با این حال، برای شناسایی دقیق مشکل، بهتر است به یک مکانیک مراجعه کنید تا با انجام تست خرابی شمع خودرو، علت اصلی مشکل را تشخیص دهد. زیرا ممکن است ناشی از چندین عامل دیگر از جمله فیلترهای بد سوخت، آلودگی یا گرفتگی انژکتور سوخت یا مشکلات حسگرهای اکسیژن باشد.
۲. مصرف سوخت بالا
یک شمع کارآمد می‌تواند به سوزاندن سوخت در چرخه احتراق کمک کند و باعث بهبود مصرف سوخت خودرو شود. اما هنگامی که شمع به درستی کار نمی‌کند، ممکن است به دلیل وجود شکاف بین الکترودهای شمع که خیلی نزدیک یا خیلی دور هستند باشد.
اکثر مکانیک‌ها شمع‌ها را بیرون می‌آورند، آن‌ها را بررسی کرده و شکاف را به تنظیمات کارخانه باز می‌گردانند، به جای تعویض کامل شمع. بنابراین، اگر خودروی شما مصرف سوخت بیشتری دارد، دلیل آن ممکن است یک شمع فرسوده باشد.
۳. خاموش شدن موتور
در صورت خاموش شدن موتور، عموماً دلیل آن مشکل در سیستم جرقه زنی خواهد بود. در خودروهای مدرن، این مشکل معمولاً به دلیل نقص سنسورها به وجود می‌آید. با این حال، ممکن است ناشی از آسیب سیم‌های شمع یا نوک شمع که به سیم وصل می‌شود باشد.
ناقص بودن آتش سوزی موتور، می‌تواند با تکان خوردن‌های متناوب و یا شنیدن صداهای اضافی موتور متوجه شود. اگر به موتور اجازه داده شود که به کارکرد نادرست خود ادامه دهد، آلاینده‌های اگزوز افزایش می‌یابد و باعث کاهش قدرت موتور می‌شود.
۴. پاسخ نادرست موتور
امکان دارد زمان شتاب گیری متوجه تردید و بلاتکلیفی موتور شوید. در این حالت موتور خودرو به درستی به شما پاسخ نمی دهد. ممکن است به شکل ناگهانی قدرت آن زیاد شده و سپس کم شود. در این حالت، موتور بیشتر از نیاز خود در فرآیند احتراق، هوا می مکد و موجب تاخیر در تحویل نیرو می شود.
۵. صدای خشن موتور در دورهای آرام
اگر شمع‌های خودروی شما خراب شوند، موتور هنگام کار در دور آرام، صدای خشن و لرزشی ایجاد می‌کند. این ممکن است باعث طنین ارتعاشات در وسیله نقلیه شود که می‌تواند باعث آسیب‌های پرهزینه‌تری شود.
۶. سخت روشن شدن خودرو
اگر خودروی شما زمان روشن شدن مشکل دارد، ممکن است نشانه فرسودگی شمع‌های خودرو باشد و راهی برای تشخیص خرابی آن‌ها باشد. همانطور که قبلاً گفته شد، سیستم جرقه زنی موتور از چندین جزء جداگانه تشکیل شده است که برای عملکرد صحیح، باید به طور هماهنگ کار کنند.
بنابراین، در اولین نشانه‌ای از مشکلات راه‌اندازی خودروی خود، ایده خوبی است که با یک مکانیک خبره تماس بگیرید تا علت آن را بررسی کند.
بدون توجه به اینکه مشکل رخ داده چیست، زمانی می‌رسد که شمع‌های شما فرسوده شده و به شمع جدید نیاز خواهید داشت. توجه به این موضوع و تعویض به موقع شمع‌های خودرو، می‌تواند عمر موتور شما را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.
دلایل خرابی شمع خودرو
تا اینجای مقاله دانستیم که نشانه های خرابی شمع خودرو چه مواردی هستند. اما بهتر است با این موضوع هم آشنا شویم که دلایل خرابی شمع خودرو چه مواردی می باشد؟ پس در ادامه با ما همراه باشید.
۱- ورود روغن به محفظه احتراق
یکی از عوامل اساسی مشکلاتی که در شمع‌ها به وجود می‌آید، نشت روغن موتور به داخل محفظه احتراق است. در صورتی که روغن به داخل این محفظه نفوذ کند، نوک شمع به‌صورت روغنی و آلوده شده و به سرعت خراب می‌شود؛ این عیب بیشتر در خودروهای قدیمی وجود دارد.
از طرفی، اگر وسیله نقلیه شما به شدت روغن مصرف کند، باید آن را جدی بگیرید زیرا ممکن است نشانگر آسیب دیدگی شمع‌های شما باشد.
۲- گرم شدن بیش از حد
عامل اصلی خرابی زودرس شمع خودرو، گرم شدن مکرر و زیاد نوک شمع می باشد. این گرمای زیاد ممکن است از علل مختلفی مانند پیش اشتعال و نقص در سیستم خنک کننده باشد. پیش اشتعال می‌تواند باعث ایجاد گرما در محفظه احتراق شده و باعث خرابی شمع‌ها شود.
همچنین، اگر سیستم خنک کننده به درستی کار نکند، می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد موتور و شمع‌ها شود. این گرمای زیاد ممکن است سریع‌ترین فرسودگی الکترود شمع را به همراه داشته باشد.
۳- ایجاد کربن
تجمع کربن در الکترودها و نوک عایق، با وجود دوده‌های سیاه و خشک، به نشان دهنده وجود شمع آلوده به کربن است. این تجمع کربن می‌تواند عمر شمع را کاهش داده و باعث مشکلاتی مانند استارت سخت، کاهش شتاب، خاموش شدن موتور و روشن شدن چراغ چک شود.
منشأ شمع آلوده به کربن می‌تواند از عوامل مختلفی مانند فیلتر هوای کثیف، رانندگی بیش از حد با سرعت کم، مخلوط سوخت و هوای غنی بیش از حد، انسداد انژکتورهای سوخت یا ترکیدگی آن‌ها، یا بی‌حرکت ماندن خودرو برای مدت زمان طولانی باشد.
۴- شکاف شمع نامناسب
برای دستیابی به عملکرد بهینه موتور، شکاف بین مرکز شمع و الکترودهای جانبی باید به‌درستی کالیبره شود. داشتن شکاف مناسب، باعث می‌شود که شوک الکتریکی با ولتاژ مناسب برای احتراق سوخت تولید شود و در نتیجه موتور به درستی کار کند.
اگر شکاف به درستی تنظیم نشود، فشار اضافی روی نوک شمع وارد می‌شود که می‌تواند باعث فرسایش و فرسودگی زودهنگام آن شود. بنابراین، تنظیم دقیق شکاف بین مرکز شمع و الکترودهای جانبی برای به حداقل رساندن خطرات مربوط به فشار اضافی بر روی نوک شمع بسیار حائز اهمیت است.
۵- خرابی وایر
یکی دیگر از علل خرابی شمع، خرابی وایر خودرو است. وایر کابلی است که برق موردنیاز شمع خودرو را انتقال می‌دهد؛ بنابراین، خرابی وایر می‌تواند برای کارکرد شمع نیز مشکل‌ساز شود.
علائم خرابی شمع و وایر، مشابه هم هستند، بنابراین برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مطالب بالا مراجعه کنید.
چه زمانی شمع خودرو را تعویض کنیم؟
در صورتی که با مهارت مکانیکی قابل حل نباشد، در صورت مشاهده مشکل در شمع خودرو، لازم است آن را تعویض کنید. با این حال، شمع خودرو به‌طور سریع فرسوده نمی‌شود و به مرور زمان باید تعویض شود، این تعویض ممکن است پس از چندین سال از خرید خودرو صفر کیلومتر اتفاق بیفتد.
این موضوع بسته به شرایط مختلفی مانند شیوه رانندگی، نگهداری از خودرو، نوع و کیفیت شمع‌های استفاده شده و دیگر عوامل مرتبط متفاوت است. نظر متخصصان بر این است که شمع خودرو باید پس از پیمودن ۵۰ هزار کیلومتر تعویض شود.