بررسی انواع ترموستات خودرو

از جمله قطعات مهم و پرکاربرد خودرو که اهمیت زیادی هم دارد، ترموستات می باشد. در اصل، ترموستات خودرو یک ابزار برای تنظیم درجه حرارت موتور بوده و دمای موتور را در محدوده نرمال ۸۵ درجه نگه می دارد. در این مطلب نیز کارکرد و انتخاب درست انواع ترموستات خودرو را بررسی کرده ایم.

یکی از مهمترین نکات در مورد نگهداری خودرو حفظ تعادل دمای موتور است. دمای پایین موتور باعث غلظت بیش از حد روغن شده و دمای بالا نیز رقیق شدن بیش از حد روغن را در پی دارد که هر دو عامل باعث خوب کار نکردن موتور و افزایش استهلاک خودرو می گردد.

معرفی ترموستات خودرو

بنا بر گفته های اول مطلب، ترموستات ابزاری می باشد که موجب تنظیم دمای موتور می گردد. در زمانی که موتور سرد است، این قطعه باعث می شود تا دمای موتور بیشتر شود و در مواقعی که خودرو گرم شده باشد، ترموستات به خنک ماندن موتور کمک میکند.

قطعه ترموستات تعیین کننده می کند که چه وقت سیستم خنک کننده موتور خودرو شروع به کار کند. با تنظیم فشار جریان آب توسط ترموستات انجام می گیرد. ترموستات ها انواع مختلفی دارند که بر اساس حد آستانه دمایی، دسته بنده شده اند. هرچه دمای یک ترموستات کمتر باشد، موتور خودرو درجه حرارت کمتری داشته و سیستم خنک کننده زودتر وارد مدار می گردد.

نکته ای در مورد کاربرد این قطعه داخل موتور این می باشد که این ترموستات در اصل خنک کننده محسوب نمیشود و در واقع تنظیم کننده دمای موتور است. با حذف این قطعه, موتور خودرو دیرتر گرم شده و در نتیجه فرسایش بیش از حد موتور را در پی خواهد داشت. ترموستات یک شیر قطع کن است که در یک دمای خاص درجه حرارت خودرو را تنظیم می نماید.

شاید بخوانید: دلایل بالا رفتن آمپر آب ماشین

ترموستات خودرو چگونه کار میکند؟

زمانی که شروع به کار موتور که اصطلاحا موتور سرد می باشد، ورودی آب به درون رادیاتور توسط این قطعه بسته شده و اجازه نمیدهد آب به درون رادیاتور برگردد. این کار موجب به گردش درآمدن آب، تنها به دور سیلندرها میشود تا دمای آن به حد نصاب مناسب برسد.

بعد از رسیدن درجه حرارت موتور به حد معین و مناسب، مسیر ورود آب به رادیاتور توسط ترموستات باز شده و گردش آب به رادیاتور و خنک شدن آن آغاز می گردد. این مرحله موجب کاهش دمای آب ورودی به موتور شده و نمیگذارد دمای موتور بالاتر از حد عادی برود. زمانی که دمای پیشرانه کاهش یافت، دوباره پروسه بستن و باز کردن ورودی آب به رادیاتور انجام گرفته تا دوباره دمای موتور به حد نصاب مناسب خود برسد.

مقاله پیشنهادی : عواقب حذف ترموستات خودرو

بهترین درجه ترموستات خودرو؟

مهمترین قسمت انتخاب ترموستات، درجه کاری آن است. ترموستات در بعضی از ماشینها در دمای ۷۵ درجه باز میشود و بعضی از ماشینها هم در دمای ۸۳ درجه سانتی گراد، باز می شوند. بهترین انتخاب ترموستات برای یک خودرو، مدل طراحی شده و فابریک آن است که توسط کارخانه سازنده خودرو روی آن نصب شده است.

معایب نصب ترموستات با درجه پایین تر

شرکت سازنده خودرو، یک دمای معین برای ترموستات خود در نظر گرفته و هنگام تعویض هم باید ترموستات با دمای مشخص شده را خریداری و نصب کنید. در غیر این صورت، پیشرانه سریع‌تر از حد عادی گرم شده و به دمای مناسب خود نخواهد رسید و مشکلات زیر را به وجود می آورد:

• بالارفتن مصرف سوخت
• افزایش مصرف روغن موتور و کاهش غلظت آن
• استهلاک سیلندرها و پیستون‌ها
• فرسودگی بیشتر قطعات خودرو

زمانی که از ترموستات استاندارد استفاده نمی کنید مشکلات بالا برای خودرو شما رخ خواهد داد، پس هرگز اشتباه نکنید و ترموستات مناسب روی خودرو نصب نمایید.

عواقب کار ترموستات با دمای بالاتر

اگر ترموستات از تنظیم درجه حرارت موتور عاجز گردد و موتور با دمای بالاتر از حد عادی شروع به کار کند احتمال وارد آمدن خسارات سنگینی به پیشرانه زیاد میشود. این مشکل باعث جوش آوردن خودرو، سوختن واشر سر سیلندر و در بدترین حالت، گیرپاژ و قفل کردن موتور خودرو خواهد شد.

افزایش دمای پیشرانه معمولا باعث روشن شدن چراغ های آمپر و چک خودرو توسط ECU می شود. به همین خاطر لازم است تا حتما ماشین در شرایط عادی خود و در دمای تنظیم شده کار کند تا از بیشترین کارآمدی برخوردار باشد.

شاید بخوانید : دلایل و علائم خرابی رله فن رادیاتور خودرو

انواع ترموستات خودرو

ترموستات دارای مدلهای مختلفی است که برخی از آن عبارتند از:

1. ترموستات الکترونیکی: این مدل، قطع و وصل کردن جریان آب را توسط انتقال فرمانی برقی که از سنسور دمایی گرفته به یک رله مینیاتوری، انجام می دهد.
2. ترموستات الکترومکانیکی: مدل الکترومکانیکی مدار الکتریکی را با استفاده از فرمان حسگر حرارتی توسط یکسری رابط مکانیکی به میکروسوئیچ قطع و وصل می کند.
3. ترموستات مکانیکی: این ترموستات دارای سیلندری است که داخل آن ماده حساس به حرارت قرار گرفته و میله‌ای به سوپاپ ترموستات وصل بوده که در درون این موم جای گرفته است. با بالا رفتن دمای آب، این موم تبدیل به مایع و منبسط می‌گردد. میله داخل سیلندر با انبساط این موم, حرکت کرده و از محفظه خود بیرون می آید که در نتیجه سوپاپ ترموستات نیز باز میشود.

مقاله پیشنهادی : عوامل خرابی ترموستات خودرو

آموزش تعویض انواع ترموستات خودرو

1. اول محفظه فیلتر هوا و لوله خرطومی آنرا باز کنید.
2. درآوردن شلنگ متصل به ترموستات از جای خود.
3. حالا ترموستات را باز نمایید.
4. درآوردن شلنگ پایینی متصل به رادیاتور.
5. صبر کنید مایع خنک کننده کاملا تخلیه گردد.
6. شستشو موتور و رادیاتور با آب معمولی از طریق مخزن.
7. ترموستات جدید را ببندید.
8. پر کردن مخزن با ۲ لیتر مایع ضد یخ و ضد جوش و ۲ لیتر آب مقطر. (هرگز از آب شرب لوله کشی استفاده نکنید)
9. در زمان پر کردن، اگر سطح مایع پایین نرفت، با استفاده از پیچ های کناری ترموستات و ورودی بخاری، هوای موجود در سیستم را تخلیه نمایید. (هوا گیری)
10. استارت زده و اجازه دهید تا دمای آب به ۸۹ درجه برسد.
11. تمامی پیچها و بست ها را کنترل نمایید تا نشتی نداشته باشند.
12. در صورت کم کردن آب، به میزان لازم مخزن را تا علامت حداکثر پر نمایید.

چند نکته مهم

۱. پیشرانه های TU3، TU3A و TU5 دارای ترموستات ۸۹ درجه هستند.

۲. برخی از مدلهای پژو ۲۰۶، ترموستات با پوسته پلاستیکی دارند.

۳. استفاده از انبر قفلی برای باز کردن بست ها.

۴. در زمان باز کردن باید موتور کاملا سرد باشد.

۵. پس از پایان کار خود، دما باید روی ۸۹ درجه ثابت باشد.