قطعه کمپرسور کولر خودرو یک نوع پمپ است که در حکم قلب این مجموعه عمل می کند. این مجموعه از جمله مهم ترین تجهیزات رفاهی خودروها بوده و بسیار کاربردی است. در اصل، سیستم تهویه مطبوع همان کولر ماشین بوده که با تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین، نیاز به آن را در سالهای گذشته بیشتر از قبل احساس می شود.
لیست قیمت انواع کمپرسور کولر خودروها در ایران
این قطعه یک دستگاه مکانیکی متراکم کننده می باشد که متشکل از یک یا چند سیلندر و پیستون است. این دستگاه با کمک نیروی موتور خودرو، هوا را گرفته و از طریق سوپاپ های خود به داخل سیلندر م فرستد. در مرحله بعد، سرمای تولید شده از راه لوله‌ها به اواپراتور رسیده و توسط فن ها به کابین خودرو وارد میشود.
کمپرسور کولر (A/C Compressor) از جمله قسمت های اصلی تهویه خودرو به شمار میرود که وظیفه مکش گاز کولر دارای دما و فشار کم را داشته و باید گاز کولر پرفشار با دمای بالا تحویل دهد.
مجموعه کمپرسور کولر خودرو دقیقا مانند کمپرسورهای یخچال در خانه عمل می کند و باید گاز داخل مدار را پرفشارتر از قبل نماید. این قسمت از سیستم تهویه دارای یک سری قطعات است که در ادامه با یکدیگر آنها را بررسی می کنیم.
قسمت های تشکیل دهنده کمپرسور کولر خودرو
۱- پولی و کلاچ الکترومغناطیسی
وظیفه اتصال پولی متصل به میل لنگ بر عهده کلاچ الکترومغناطیسی در این قسمت می باشد. زمان روشن شدن موتور خودرو، پولی هم چرخش خود را شروع می کند ولی تا زمانی که کلاچ داخل کمپرسور درگیر نشود، فعالیت کمپرسور آغاز نمی گردد.
۲- هوزینگ کمپرسور
قسمت های مهم کمپرسور در بخش هوزینگ قرار گرفته اند و بر روی آن نیز محل شیرها (Valves) و پر کردن روغن (Oil Fill) تعبیه شده است.
۳- بخش عملکردی کمپرسور
برحسب نوع کمپرسور می تواند رفت و برگشتی، الکتریکی یا مدلی دیگر باشد.
عملکرد کمپرسور کولر خودرو چگونه است؟
اساس عملکرد کولر خودرو بر پایه گاز داخل آن است. امروزه در بیشتر از ماشین ها از گاز R134a به در کولر استفاده می شود و این گاز کولر در سیستم تهویه مطبوع خودرو در جریان است و با تغییر حالت خود باعث خنک شدن هوای داخل کابین می شود.
مکانیزم های متفاوتی برای کمپرسورها تعریف شده، از جمله حالت رفت و برگشتی (Reciprocating)، الکتریکی (Electrically Driven) و حالت های دیگر. ولی متداول ترین نوع، دارای یک صفحه آبکشی بوده که به نام Swash Plate معروف می باشد.
ظاهر این صفحه به شکلی است که حرکت دورانی پولی کمپرسور را می تواند به یک حرکت رفت و برگشتی تبدیل کرده و باعث حرکت ۲ پیستون دوطرفه شود. هر کدام از پیستون های متصل به صفحه آبکشی میتوانند از دو طرف عمل فشرده سازی گاز را انجام دهند.
سیلندرهای داخل این مجموعه، هر کدام دارای دو سوپاپ ورودی و خروجی هستند که از سوپاپ ورودی، گاز کولر با فشار دمای کم وارد می شود و بعد از عمل فشرده سازی، گاز کولر پر فشار با دمای بالا از سوپاپ خروجی خارج می گرد.
کولرهایی با کمپرسور دارای صفحه آبکشی در دو نوع تولید شده اند. یک نوع بدون کلاچ و مدل دیگر نیز کلاچ دار بوده و متناسب با نیاز خودرو و میزان لوکس بودن آن مورد استفاده قرار می گیرند.
مسیر گاز کولر در کمپرسور
بعد از واحد کمپرسور، گاز پرفشار کولر وارد کندانسور شده و به مایع تبدیل می گردد، سپس قسمت خشک کننده هوا (Receiver Dryer)، گاز مایع شده را در حالت عدم نیاز سیستم تهویه، درون خود ذخیره کرده و همین بخش می باشد که باعث خشک شدن هوای کابین خودرو در فصل سرد میشود که این عمل با فعال کردن دکمه A/C انجام گرفته و شیشه ها بخار نمی گیرند.
بعد از این بخش، مایع مورد نظر وارد شیر انبساط یا Expansion Valve می شود و میزان جریان آن توسط این شیر کنترل می شود. خروجی Expansion Valve وارد اواپراتور (Evaporator) می شود و گرمای محیط را در آن جذب می کند و به بخار تبدیل می شود. در این بخش هوای تولیدی فن تهویه به اوپراتور می خورد و خنک می شود. سپس هوای خنک شده وارد کابین می شود و دمای کابین کم می شود. در این بخش، گاز کولر مایع شده، گرمای کابین را دریافت می کند و به بخار تبدیل می شود. در نهایت، گاز کولر دوباره وارد کمپرسور کولر شده و فشرده می شود.
بخوانید : کرونا و تهویه خودرو
روش های نگهداری از کمپرسور کولر
- کمپرسور را هر چند وقت یک بار روشن کرده تا تمام قسمت های آن توسط روغن داخل آن روغن کاری شود.
- انجام شارژ گاز کولر در زمان درست و معین تا کمپرسور کولر تحت فشار نباشد.
- تعویض تسمه کمپرسور کولر در صورت نیاز.
- قسمتهای برقی سیستم تهویه چک شده تا اطلاعات درست به کمپرسور منتقل گردد و تا باعث فعال بودن دائمی کمپرسور نشود. بخشهای سنسور دمای کابین و بیرون خودرو، کلاچ برقی کمپرسور و رله ها از جمله بخش های قابل بررسی هستند.
نشانه های خرابی کمپرسور کولر چیست؟
- شنیده شدن صداهای عجیب از کمپرسور که می تواند نشانه ای از خرابی تسمه و پولی باشد.
- بوی سوختگی نشانه سوختن سیم های درون کمپرسور است.
- گرفتگی مسیر عبوری گاز، سوراخ شدن مسیر عبور و نشت کردن، عمر بالا و رطوبت از جمله دلایل چکه کردن آب از زیر داشبورد می باشد.
- بعد از زدن دکمه A/C صدای تیک به گوش نمی رسد. کمپرسور فعال نشده و علت آن، خالی شدن گاز کولر و یا قطع بودن بخشی از سیمکشی است.
- عمل نکردن دکمه بخارگیر شیشه های جلو در فصل های سرد
نکات مهم در مورد کولر خودرو
- کولر خودرو را بعد از آنکه سوار خودرو شدید، فورا روشن نکنید. چند دقیقه پنجره‌ها را باز گذاشته تا هوای کابین عوض شود. سپس اقدام به روشن نمودن کولر نمایید. گرمای هوا باعث میشود گاز بنزن داخل کابین آزاد شده که یک گازی سمی و خطرناک می باشد و باز گذاشتن پنجره ها به خروج گاز میکند.
- روشن کردن کولر ماشین، مصرف سوخت را به میزان زیاد افزایش نمی‌دهد. در زمان استفاده از کولر، زیاد به خودرو فشار نیاورید تا بتوانید مصرف سوخت را مدیریت کنید. البته مصرف سوخت با پنجره‌های باز و سرعت بالا، عملا بیشتر از حالتی است که کولر روشن می باشد. دلیل آن هم مسائل آیرودینامیکی است که پنجره‌های باز، مقاومت در برابر هوا را افزایش می‌دهند.
- خودرو را در فضای سرپوشیده و زیر سایه پارک کنید.
- در سرعت و دور موتور پایین، کولر ماشین را روشن کرده و سرعت فن را بالا ببرید تا هوای گرم داخل لوله‌های تهویه خارج شود.
- داخل تونل یا هوای آلوده، دکمه گردش داخلی کولر را فعال نمایید.
- استفاده طولانی از کولر خودرو در ترافیک سنگین و یا سربالایی، فشار زیادی را به موتور خودرو وارد میکند. بهتر است در این مواقع، کولر را چند دقیقه خاموش و دوباره روشن کنید. کاهش درجه کولر هم راهکاری مفید است.
- پیشقبل از شروع فصل گرما، کولر را چک کرده تا از صحت عملکرد آن مطمئن گردید.
- همیشه آب رادیاتور چک شود زیرا کمبود آب باعث گرمای شدید موتور شده و کولر ماشین ضعیف میشود.
- در سرعت‌های پایین با دنده سنگین رانندگی کنید.